เมืองชลบุรี ปรากฏหลักฐานของการเป็นชุมชนและเมือง มาตั้งแต่สมัยอยุธยา มีพัฒนาการและเติบโตขึ้นมาจากเมืองเกษตรกรรมและการประมง เป็นแหล่งปลูกพืชเศรษฐกิจ ได้แก่ อ้อย มันสำปะหลัง ยางพารา เดี๋ยวนี้เจริญรุดหน้าเป็นอย่างยิ่งในด้านอุตสาหกรรมและการท่องเที่ยว เป็นที่ตั้งท่าเรือน้ำลึกแหลมฉบังและแหล่งอุตสาหกรรมโรงงานที่สำคัญ เป็นเมืองท่องเที่ยวระดับนานาชาติ และมีความเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว
ทำให้ต้องมีการบริหารปกครองท้องถิ่นแบบพิเศษ เรียกว่า เมืองพัทยา โดยแยกออกจากการปกครองของอำเภอบางละมุง
จังหวัดชลบุรีชลบุรี ห่างจากกรุงเทพฯ ประมาณ 80 กิโลเมตรเท่านั้น มีทางหลวงชั้นดีพาดผ่านหลายสาย สามารถเดินทางเข้าถึงได้หลายวิธี ทั้งรถยนต์ส่วนตัว รถโดยสาร รถทัวร์ รถไฟ สะดวกสบายอย่างยิ่งที่จะไปเที่ยวชลบุรี
แหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญได้แก่ พัทยาหาดพัทยา บางแสนหาดบางแสน หาดจอมเทียน เกาะสีชัง เกาะลอยศรีราชา หาดทรายแก้วศรีราชา สวนเสือศรีราชา สวนสัตว์เปิดเขาเขียว หมู่บ้านช้างพัทยา อุทยานสามก๊ก สวนนงนุช
หาดพัทยา โค้งอ่าวสุดสวยของเมืองพัทยาที่นักเดินทางรู้จักกันทั่วโลก พัทยาเป็นจุดหมายหนึ่งของนักท่องเที่ยวที่มาประเทศไทย รองรับผู้คนจากทุกมุมโลกปีละหลายล้านคน พัทยาจึงเติบโตเป็นเมืองท่องเที่ยวเต็มรูปแบบ มีธุรกิจบริการแทบทุกชนิด โรงแรมหรูระดับห้าดาวไปจนถึงเกสเฮ้าส์ สถานบันเทิง สถานบริการ ภัตตาคาร ร้านอาหาร ธุรกิจท่องเที่ยว ธุรกิจการเงิน ห้างสรรพสินค้า ร้านขายของที่ระลหาดพัทยา แบ่งเป็นสามช่วงคือหาดพัทยาเหนือ หาดพัทยากลาง และหาดพัทยาใต้ ยาวต่อเนื่องกันตามโค้งอ่าว ร่มรื่นด้วยร่มเงาต้นหูกวางที่เป็นเอกลักษณ์
หาดพัทยาเหนือค่อนข้างสงบ หาดสวยเอียงลาดน้อย เล่นน้ำได้ มีที่ท่องเที่ยวเอกชนตั้งอยู่เช่น ปราสาทสัจธรรม อัลคาซ่า และทิฟฟานี่โชว์
พัทยากลางมีบรรยากาศคล้ายๆกับพัทยาเหนือ แต่ความคึกคักบนฝั่งมีมากกว่า เป็นย่านธุรกิจ ย่านบันเทิงเริงรมย์ บริเวณชายหาดมีเครื่องเล่นทางน้ำ หาดทรายกว้าง มีมุมมองสวยเพราะเห็นได้ทั้งสองด้าน ที่ท่องเที่ยวอื่นๆทางด้านนี้เช่นพิพิธภัณฑ์ริบลี่ พิพิธภัณฑ์ขวด สนามโกคาร์ท หมู่บ้านช้างพัทยา เมืองจำลอง เป็นต้น
ส่วนพัทยาใต้นั้นไม่มีหาดทรายให้เล่นน้ำ เป็นย่านราตรีของเมืองพัทยา ที่ขึ้นชื่อคือถนนคนเดิน เป็นแหล่งสถานบันเทิงเริงรมย์ ผับ บาร์ ในอดีตเรียกกันว่าถนนโลกีย์ แต่เดี๋ยวนี้ดีขึ้นมาก เป็นที่ตั้งของท่าเรือบาลีฮาย ท่าเรือโดยสารที่ใช้ข้ามไปเที่ยวยังเกาะล้าน ไฮไลท์ของพัทยาใต้คือจุดชมวิวเขาพัพพระยา ที่มองเห็นความสวยงามของโค้งอ่าวพัทยาทั้งในยามกลางวันและค่ำคืน
